تهیه کننده:
مهندس فرزاد رضازاده
در ابتدا لازم است که یک تعریف مختصر از آب مجازی داشته باشیم در واقع آب مجازی آبی است که یک کالا یا یک فراورده کشاورزی یا غیر کشاورزی در فرآیند تولید مصرف می‌کند در واقع میزان آبی که برای تولید یک کالا مصرف می‌شود را آب مجازی می‌گوییم ممکن است این اصطلاح مجازی غلط انداز باشد اما مقصود این است که از میزان آبی که برای تولید کالا یا فراورده مصرف شده فقط مقدار بسیار ناچیزی از آن به جهت فیزیکی در خود کالا وجود دارد و به این دلیل است که به آن آب مجازی گفته می‌شود این موضوع باعث گردیده که محققان زیادی با محاسباتی که در این زمینه انجام داده‌اند بتوانند بخشی از این آب را که در تولید فراورده مصرف می شده اما در خروجی آن دیده نمی شده است را به حداقل برساند منظور این است که بتوان محصولات را در مکان هایی تولید کرد که بازگشت آب به داخل چرخه طبیعت امکان پذیر باشد
در واقع در مناطقی از دنیا کشت رایت آب و هوایی نامناسبی دارند منظور مناطق خشک و نیمه خشک است اقداماتی در جهت تولید محصولات که نیاز به آب زیاد دارند و در واقع آب مجازی زیاد دارند اصلا مقرون به صرفه نیست و به نوعی وارد کردن این محصولات می تواند ضمن کمک به حفظ منابع آبی اندکی که در این مناطق وجود دارد کمک نماید و از نظر قیمت تمام شده نیز نقش بسیار مهمی را ایفا کند
اگر به چند نمونه از این فرآورده‌ها بخواهیم اشاره کنیم به عنوان مثال برای تولید یک لیوان شیر حداقل ۲۰۰ لیتر آب مورد نیاز ها و یا برای نهایی شدن و تولید یک فنجان چای از ابتدای کشت چای تا استفاده آن ۳۵ لیتر آب و یک فنجان قهوه ۱۴۰ لیتر را یک عدد سیب متوسط ۷۰ لیتر آب یک پرتقال ۵۰ لیتر آب و یک سیب زمینی متوسط ۲۵ لیتر خوب بسیار واضح است که تولید محصولاتی که نیاز آبی بیشتر دارند مثل صیفی‌جات و سایر محصولات جالیزی طبیعتاً آب بسیار زیادی را مصرف می‌کنند در حالی که در محصول نهایی این آب آنچنان زیاد نمی باشد
اما راهکار دیگری به منظور کاهش آب مجازی در تولید فرآورده ها تغییر الگوی کشت می باشد بدین معنی که با استفاده از تغییر در الگوی کشت که منظور استفاده از سیستم های نوین و البته استفاده از بذرهای اصلاح شده و حتی تغییر گونه های کشت شده می باشد به عنوان مثال در مزارعی که مصرف آب مجازی بسیار بالاست مثل مزارع ذرت و یا باغاتی که میوه‌های آبدار تولید می‌کنند میتوان با تغییر نوع گونه ها به عنوان مثال به گل‌محمدی و یا انواع بادام ضمن کاهش آب مجازی محصولات اقتصادی تری را تولید نمود
البته یر در کاربری و یا تغییر الگوی بهره برداری صرفاً به محصولات کشاورزی برنمی‌گردد حتی تولید خودرو ذوب‌آهن صنایع پتروشیمی و خیلی از کارخانه هایی که نیاز آبی بالا دارند را میتوان به نحوی مدیریت کرد که محصولات ارزشمند تری را به دست آورد که به این موضوع باید با یک دیدگاه منطقه‌ای یا جهانی با آن نگاه شود
استناد خبر:
مهندس فرزاد رضازاده، کارشناس منابع طبیعی استان چهارمهال و بختیاری